صنعت خودروسازی چین در دهه‌های اخیر با سرعتی خیره‌کننده رشد کرده و امروز به یکی از پیچیده‌ترین و رقابتی‌ترین بازارهای جهان تبدیل شده است. برخلاف تصور عمومی که این بازار را تحت سلطه چند برند محدود می‌داند، واقعیت این است که ۱۰۹ برند فعال در چین در حال رقابت هستند؛ از غول‌های دولتی گرفته تا استارتاپ‌های فناور و برندهای اقتصادی محلی.
در این مقاله، با نگاهی دقیق و تحلیلی به ساختار مالکیت برندها، نقش دولت در هدایت بازار، و جایگاه هر برند در زنجیره ارزش، تلاش کرده‌ایم نقشه قدرت خودروسازی چین را ترسیم کنیم. این تحلیل بر پایه داده‌های منتشرشده توسط منابع معتبر بین‌المللی مانند Carscoops انجام شده و شامل نمودارهایی است که به‌صورت تصویری، روابط درهم‌تنیدهٔ مالکیت و جایگاه بازار برندها را نمایش می‌دهند.
اگر شما فعال بازار خودرو، تحلیل‌گر صنعتی، یا علاقه‌مند به تحولات جهانی صنعت خودرو هستید، این مقاله می‌تواند دیدی تازه و کاربردی از آینده خودروسازی چین و تأثیر آن بر بازار جهانی به شما ارائه دهد.
فهرست محتوا
چرا خودروسازی چین پیچیده است؟
معرفی چهار غول اصلی: جیلی، بی‌وای‌دی، چری، چانگان
برندهای زیرمجموعه و مالکیت‌ها
نمودار هرم جایگاه برندها
نقش دولت در مالکیت چری و چانگان
سایر بازیگران مهم: سایک، بایک، دانگ‌فنگ
استارتاپ‌های مستقل: نیو، شیائومی، ژیپنگ، لی اتو
پیش‌بینی آینده برندهای چینی
نتیجه‌گیری: چین در مسیر سلطه جهانی خودرو
پازل پیچیده صنعت خودرو در چین
صنعت خودروسازی چین با ۱۰۹ برند فعال، یکی از پیچیده‌ترین و رقابتی‌ترین بازارهای جهان است. هرچند چهار گروه اصلی یعنی جیلی (Geely) ، بی‌وای‌دی (BYD) ، چری (Chery) ، چانگان (Changan) بیش از نیمی از بازار را در اختیار دارند، اما ساختار مالکیت برندها، حضور استارتاپ‌ها و نقش دولت در این صنعت، آن را به یک کلاف سردرگم تبدیل کرده است.
چهار غول اصلی خودروسازی چین
1. جیلی (Geely) | امپراتوری مالکیت جهانی
جیلی با مالکیت کامل یا جزئی برندهایی چون ولوو، لوتوس، زیکر، لینک‌اند‌کو، پروتون، پولستار و اسمارت، یکی از قدرتمندترین بازیگران صنعت خودرو در سطح جهانی است.
2. بی‌وای‌دی (BYD) | پیشتاز خودروهای الکتریکی
بی‌وای‌دی با ساختار ساده‌تر، برندهای دنزا، یانگ‌وانگ و فنگ‌چنگ بائو را در اختیار دارد و در حوزه خودروهای برقی پیشتاز است.
3. چری (Chery)| برندهای متنوع با حمایت دولتی
چری با برندهایی مانند جتور، اومودا، اکسید، آی‌کار و جیکو، تحت مالکیت مستقیم دولت چین قرار دارد و از یارانه‌های دولتی بهره‌مند است و بالاترین صادرات را دارد.
4. چانگان (Changan) | قدرت دولتی با برندهای نوآور
چانگان نیز با برندهایی چون آواتر، دیپال و نوو، یکی دیگر از بازیگران دولتی بازار چین است.
این چهار گروه روی‌هم‌رفته ۵۶٪ از بازار خودرو چین را در اختیار دارند.
برندهای زیرمجموعه و مالکیت‌ها
جیلی (Geely) | امپراتوری مالکیت جهانی
جیلی یکی از بزرگ‌ترین گروه‌های خصوصی خودروسازی چین است که مالکیت مستقیم یا جزئی برندهای داخلی و بین‌المللی را در اختیار دارد:
برندهای زیرمجموعه:
ZEEKR: برند لوکس و الکتریکی با تمرکز بر بازار جهانی
Lynk & Co: برند جوان‌پسند با طراحی اروپایی، همکاری با ولوو
Geometry: برند الکتریکی اقتصادی
LEVC: تولیدکننده تاکسی‌های لندن با فناوری هیبریدی
Farizon Auto: خودروهای تجاری و کامیون‌های برقی
Radar Auto: پیکاپ‌های الکتریکی
مالکیت‌های بین‌المللی:
Volvo Cars: مالکیت کامل از سال ۲۰۱۰
Polestar: برند اسپرت الکتریکی مشترک با ولوو
Lotus Cars: مالکیت اکثریت سهام
Proton: مالکیت جزئی در مالزی
Smart: همکاری با مرسدس‌بنز برای تولید مدل‌های الکتریکی
بی‌وای‌دی (BYD) | پیشتاز خودروهای الکتریکی
بی‌وای‌دی با ساختار ساده‌تر اما قدرتمند، تمرکز ویژه‌ای بر توسعه خودروهای الکتریکی دارد:
برندهای زیرمجموعه:
Denza: برند مشترک با مرسدس‌بنز، تمرکز بر خودروهای لوکس الکتریکی
Yangwang: برند فوق‌لوکس با فناوری‌های پیشرفته
Fang Cheng Bao: برند کراس‌اوورهای اسپرت و آفرود
بی‌وای‌دی همچنین تأمین‌کننده باتری و سیستم‌های الکتریکی برای بسیاری از خودروسازان جهانی است.
چری (Chery) | برندهای متنوع با حمایت دولتی
چری تحت مالکیت دولت محلی استان آن‌هوئی است و از یارانه‌های دولتی بهره‌مند می‌شود. این شرکت با تمرکز بر صادرات و توسعه برندهای مستقل، نقش مهمی در بازار جهانی دارد.
برندهای زیرمجموعه:
Omoda: برند کراس‌اوورهای مدرن با طراحی جوان‌پسند
Jetour: برند اقتصادی با تمرکز بر بازار داخلی و صادرات
Exeed: برند نیمه‌لوکس با فناوری‌های پیشرفته
iCAR: برند الکتریکی جدید با طراحی نوآورانه
Jaecoo: برند آفرود و کراس‌اوورهای مقاوم
چری همچنین در بازارهای خاورمیانه، روسیه، آفریقا و آمریکای جنوبی حضور فعال دارد.
چانگان (Changan) | قدرت دولتی با برندهای نوآور
چانگان یکی از قدیمی‌ترین خودروسازان چین است که در سال ۲۰۲۵ به شرکت دولتی مرکزی تبدیل شد و تحت نظارت مستقیم دولت مرکزی قرار گرفت.
برندهای زیرمجموعه:
Deepal: برند الکتریکی با تمرکز بر فناوری‌های هوشمند
Avatr: برند مشترک با CATL و هواوی، خودروهای لوکس هوشمند
Qiyuan: برند جدید با تمرکز بر خودروهای هیبریدی و الکتریکی
Changan Auto: برند اصلی با مدل‌های سواری، شاسی‌بلند و MPV
چانگان همچنین در پروژه‌های تحقیق و توسعه خودروهای خودران و هوشمند سرمایه‌گذاری گسترده‌ای دارد.
BYD Auto: برند اصلی با مدل‌های متنوع سواری، شاسی‌بلند و MPV
نمودار هرم برندهای چینی و دسته بندی جایگاه بازار
در جدیدترین تحلیل منتشرشده توسط وب‌سایت بین‌المللی و تخصصی Carscoops، ساختار برندهای فعال در صنعت خودروسازی چین به‌صورت یک نمودار هرم سه‌سطحی ترسیم شده است. این نمودار، برندها را بر اساس جایگاه بازار، سطح فناوری، و میزان شناخت جهانی دسته‌بندی می‌کند و تصویری دقیق از رقابت و تنوع در بازار خودرو چین ارائه می‌دهد.
قله هرم | برندهای فوق‌لوکس و پریمیوم
در بالاترین سطح این هرم، برندهایی قرار دارند که با تمرکز بر طراحی لوکس، فناوری‌های پیشرفته و قیمت بالا، جایگاه ویژه‌ای در بازار دارند:
Hongqi (هونگچی): برند دولتی با خودروهای تشریفاتی و لوکس
Yangwang (یانگ‌وانگ): برند فوق‌لوکس بی‌وای‌دی با قابلیت‌های آفرود و سیستم‌های هوشمند
میانه هرم | برندهای فناور و نوآور
در سطح میانی، برندهایی قرار دارند که با تمرکز بر نوآوری، خودروهای الکتریکی و هوشمند، سهم قابل‌توجهی از بازار را هدف گرفته‌اند:
NIO (نیو): پیشتاز در تعویض باتری و خودروهای هوشمند
Xiaomi EV (شیائومی): تازه‌وارد با طراحی مدرن و شبکه شارژ گسترده
Xpeng (ژیپنگ): تمرکز بر رانندگی خودکار و ارتباطات هوشمند
Avatr (آواتر): برند مشترک چانگان با CATL و هواوی
پایه هرم | برندهای اقتصادی و سنتی
در پایین‌ترین سطح هرم، برندهایی قرار دارند که بیشتر در بازار داخلی چین فعال‌اند و تمرکز آن‌ها بر تولید خودروهای اقتصادی، سنتی و با فناوری پایه است:
برندهایی مانند Jetour، Exeed، iCAR، Jaecoo، Maxus، Roewe، Dongfeng Fengguang، BAIC BJEV و ده‌ها برند دیگر که در سطح جهانی کمتر شناخته‌شده‌اند.
نقش دولت در مالکیت چری و چانگان
چری (Chery)
چری یک شرکت دولتی است که تحت مالکیت دولت محلی استان آن‌هوئی قرار دارد.
این شرکت از طریق یارانه‌های دولتی و حمایت‌های مالی، توانسته برندهای متعددی مانند اومودا، جتور، اکسید، آی‌کار، جیکو و غیره را توسعه دهد.
چری به‌عنوان یکی از ابزارهای توسعه صنعتی دولت چین، در پروژه‌های صادراتی نیز نقش فعالی دارد.
چانگان (Changan)
چانگان تا سال ۲۰۲۵ زیرمجموعه گروه صنایع جنوبی چین (China South Industries Group) بود که خود یک نهاد دولتی است.
در ژوئیه ۲۰۲۵، چانگان به‌طور رسمی به یک شرکت دولتی مرکزی (Central SOE) تبدیل شد و تحت نظارت مستقیم کمیسیون نظارت بر دارایی‌های دولتی (SASAC) قرار گرفت.
این تغییر ساختاری به چانگان امکان دسترسی بیشتر به منابع مالی دولتی و هماهنگی با سیاست‌های صنعتی دولت مرکزی را می‌دهد.
سایر بازیگران مهم صنعت خودرو چین
سایک موتور (SAIC Motor)
بزرگ‌ترین خودروساز دولتی چین با بیش از ۵ میلیون دستگاه فروش سالانه.
مالک برندهای ام‌جی (MG)، رووی (Roewe)، مکسوس (Maxus)، آی‌ام موتورز (IM Motors) و چندین جوینت‌ونچر با فولکس‌واگن و جنرال‌موتورز.
در رتبه ۱۳۸ لیست Fortune Global 500 قرار دارد و نقش کلیدی در صادرات خودروهای چینی ایفا می‌کند.
بایک (BAIC Group)
تحت مالکیت دولت پکن، با برندهای آرک‌فاکس (Arcfox)، فوتون، استلاتو، بیجینگ اتو و جوینت‌ونچرهایی با مرسدس‌بنز و هیوندای.
در زمینه خودروهای تجاری، قطعات خودرو و خدمات پس‌فروش نیز فعال است.
دانگ‌فنگ (Dongfeng Motor)
یکی از چهار غول دولتی چین، با برندهایی مانند وویاه، نم‌می، ونوشیا، ام‌هیرو.
در کنار تولید خودروهای سواری، در حوزه کامیون‌های سنگین و خودروهای نظامی نیز فعالیت دارد.
استارتاپ‌های مستقل در صنعت خودرو چین
نیو (NIO)
پیشتاز در فناوری تعویض باتری و خودروهای الکتریکی لوکس.
برندهای زیرمجموعه: اونوو (Onvo)، فایرفلای (Firefly).
دارای شبکه گسترده‌ای از ایستگاه‌های شارژ و تعویض باتری با بیش از ۲۵۰۰ ایستگاه سوپرشارژ.
شیائومی (Xiaomi EV)
تازه‌وارد اما پرقدرت، با مدل SU7 و کراس‌اوور YU7.
به‌جای ساخت شبکه شارژ اختصاصی، با نیو، لی اتو و ژیپنگ همکاری کرده و به بیش از ۳۶ هزار ایستگاه شارژ دسترسی دارد.
ژیپنگ (Xpeng)
تمرکز بر خودروهای هوشمند و خودران، با بیش از ۹۰۰۰ ایستگاه شارژ.
در حال توسعه فناوری‌های پیشرفته رانندگی خودکار و سیستم‌های ارتباطی خودرو به خودرو.
لی اتو (Li Auto)
تخصص در خودروهای هیبریدی با برد بالا.
دارای بیش از ۶۰۰۰ ایستگاه شارژ و برنامه توسعه مدل‌های جدید در اروپا و آسیا.
آینده برندهای چینی
کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند که بسیاری از برندهای کوچک تا ده سال آینده حذف یا ادغام خواهند شد. همان‌طور که برندهایی مانند پونتیاک و الدزمبیل در غرب ناپدید شدند، چین نیز برای افزایش بهره‌وری، مسیر مشابهی را طی خواهد کرد.
نتیجه‌گیری: چین در مسیر سلطه جهانی خودرو
با وجود پیچیدگی ساختار، برندهای چینی آمده‌اند که بمانند. نقش آن‌ها در صنعت جهانی خودرو روزبه‌روز پررنگ‌تر می‌شود و تحلیل دقیق این ساختار، برای فعالان بازار، تحلیل‌گران و علاقه‌مندان خودرو ضروری است.
